کتاب تاریخ نثر هورامی پنجمین و تازه ترین اثر چاپ شده ابراهیم شمس نویسنده و پژوهشگر هورامان در ۶۷۰ صفحه، قطع وزیری و جلد گالینگور توسط انتشارات ئارو در پاوه چاپ شده است.
ابراهیم شمس:
از پانزده سال پیش استارت نثر هورامی زده شد و قطار آن به حرکت در آمد. حرکتی که به همت فعالان و عاشقان زبان هورامی رو به افق های روشن تا رسیدن به تعالی هدایت می شد.
این حرکت نباید هیچگاه متوقف میگردید و با گذر زمان نیازمند آن بود تا برایش شناسنامه تدوین و تاریخچه آن نگاشته شود. من از همان ابتدای گردآوری، آینده ی روشن نثر هورامی را درک میکردم و روزی مثل امروز را به چشم می آوردم که نثر نوشتاری زبان هورامی در سراسر هورامان گسترش یافته است.
روی این اصل از سال ۱۳۹۰ به صورت جدی و هدفمند مشغول جمع آوری نثر هورامی میباشم و تقریباً تا قبل از فعالیت تلگرام، اکثر نثرهای هورامی نوشته شده در اینترنت و یا نوشته هایی که به صورت کتاب یا نشریه چاپ و منتشر شده اند را جمع آوری کرده ام.
سعی وافر نمودم تا بتوانم همه ی نثرهای قدیمی را گردآوری کنم. اما هر چه گشتم، کمتر یافتم زیرا بر خلاف شعر هورامی که تاریخی درخشان و بیش از هزار ساله دارد، نثر هورامی جدید است. و اگر چند نثر پراکنده را نادیده بگیریم، تاریخ آن از پانزده سال تجاوز نمیکند.
از همان ابتدا به سراغ کسانی که گمان می رفت دارای نثری در سالهای گذشته هستند، رفتم. برخی داشتند و برخی هم مدعی بودند که قبلاً نوشته اند و کاغذ پاره ای نشان میدادند. اما برای اثبات این مدعا لازم بود مدارکی ارائه گردد. مهمترین مدرک، چاپ نوشته در کتاب یا در نشریه ای و یا قرائت آن در محافل ادبی و یا وجود آن در نسخ خطی معتبر بود.
تقریبا از سال ۱۳۹۶ این کتاب آماده چاپ است. اما به دلیل اینکه شاید کسی یا کسانی از قلم افتاده باشند یا بتوانم به نثرهای گذشته دست یابم، تا به امروز از چاپ آن خودداری نموده ام. بسیاری از دوستان اصرار داشتند کتاب را چاپ کنم و اگر کم و کسری در آن هست، در چاپهای بعدی آن را اصلاح کنم و یا کسانی دیگر بعداً آن را اصلاح و تکمیل نمایند.
بالاخره تصمیم به چاپ آن گرفتم. چون دلیلی محکم و منطقی داشتم و آن این بود که این کتاب اولین کتابی است که سیرتاریخی یک موضوع مهم را بیان می¬کند. قطعاً در نگارش تاریخ دهها و بلکه صدها نفر دخیل هستند بنابر این تاریخ بدست یک نفر نوشته نمی¬شود اما باید در جایی یک نفر شروع کننده باشد و دیگران برای تکمیل آن وارد عرصه شوند.
کار اول اگر چه به دلیل تابو شکنی مهمترین کار محسوب می¬شود، اما همیشه بی عیب و نقص نیست. این نواقص و معایب جزئی از کار است که باید در قدمهای بعدی رفع و برطرف شوند. من نیز خود را مبرا از عیب و نقص نمی¬دانم. این کتاب ممکن است نواقص زیادی داشته باشد. ممکن است مواردی باشد که نوشته نشده¬اند. اما تا جایی¬که امکان داشته، نهایت سعی شدە است تا کسی یا موردی از قلم نیفتد.
تاریخ بیان وقایعی است در مورد افرادی که دیگر در میان ما نیستند. اما متاسفانه تاریخ نثر هورامی هنوز در سالهای کودکی و نوجوانی خود به سر میبرد و اکثر آدمهایش زنده اند. و گفتگو و قضاوت در مورد زندگان بسیار سخت و گاهی موجب رنجش و یا دردسر میگردد.
